Wereldliteratuur: Alice Munro, 'de koningin van het kortverhaal'

Alice Munro is de laatste vrouw die de Nobelprijs voor literatuur heeft gewonnen en dat was in 2013. Ze wordt in onze cursus omschreven als de meester van het hedendaagse korte verhaal en ook in recensies is die eretitel terug te vinden. Munro zelf is een mediaschuwe vrouw van middelbare leeftijd die, naar eigen zeggen, in 2013 haar laatste verhalenbundel gepubliceerd heeft. Deze verhalenbundel, Lief Leven, werd met gemengde gevoelens onthaald door de pers.

Terwijl de ene journalist vol enthousiasme spreekt over Munro’s laatste verhalenbundel, is de andere er totaal niet over te spreken. Het artikel op cobra.be is lovend. (De Haes, 2014) De Canadese schrijfster wordt er vergeleken met Tsjechov, toch niet een van de minste. Hoewel Munro’s verhalen zich meestal op het Canadese platteland afspelen, rijken haar thema’s veel verder dan haar thuisland. Ze beschrijft steeds mensen die omgaan met grote en kleine problemen in hun leven: liefde, dood, begeerte, geluk. En die thema’s mogen gerust universeel genoemd worden.

Robert Six (2013) van Knack is veel minder te spreken over de verhalenbundel. Hij vindt Munro zelfs overroepen. Het is duidelijk dat Six zich tijdens het lezen van het boek aan vanalles en nog wat heeft geërgerd. Hij verwijt haar een gebrek aan chronologisch inzicht bij de opbouw van haar verhalen. Daarnaast noemt hij haar schrijfstijl wijdlopig. Naar zijn mening worden er veel te veel details gegeven, terwijl de schrijfster af en toe pas moet tussenkomen om iets te vertellen dat de lezer nog niet wist. Robert Six is geen fan van het werk van Muncro.

Munro wordt omschreven als een schrijver voor schrijvers, een schrijver die belang hecht aan de vorm van haar verhaal en het ritme dat de elkaar opvolgende woorden hebben. Het heeft een hang naar het verleden en via de gedachtestroom van haar personages duikt ze meestal het verleden in. Het is moeilijk om de kern van haar verhalen en verhalenbundels te bevatten want ze laat zich niet leiden door een romantisch plot maar eerder door de onchronologische gedachtes van de vrouwen die ze beschrijft. Dat is een van de dingen die haar verhalen zo anders maken.

In deze verhalenbundel bewandelt Munro een pad dat ze reeds bewandeld heeft. De typische Munro-kenmerken zijn hier aanwezig. De hoofdpersonages zijn vrouwen, jong en oud, die allemaal in het rurale Canada wonen en hun weg door het leven zoeken. Het mag dan typische zijn, ze doet het wel goed. Munro slaagt erin om de vrouwen, met hun besognes, tot leven te brengen en er vrouwen van vlees en bloed van de maken met wie je kan meeleven.

Munro heeft er erg beschrijvende pen. Hoewel ze kortverhalen schrijft, beknot ze daarom haar omschrijvingen niet. De ene journalist kan dat smaken en noemt het heerlijk omschrijvend, de andere wordt er horendol van. Zelf heb ik gemerkt dat ze plekken en situaties uitvoerig beschrijft tot in de kleinste details. Hierdoor kan de lezer zich het decor of de plaats waar het verhaal zich afspeelt zonder veel moeite voorstellen. Ik voelde me een deel van het verhaal, als het ware een toeschouwer die zich in dezelfde ruimte bevindt. Nu in de kritiek deels wel terecht want door de vele beschrijvingen daalt het verteltempo

Van Munro ben je of een liefhebber of absoluut geen fan. Er lijkt geen tussenweg te zijn. Ondertussen heb ik enkele verhalen uit verschillende verhalenbundels gelezen en een novelle. Het lijken me typische vrouwenverhalen, verhalen die mijn grootmoeder met plezier gelezen had. Dat de docent zo erg te spreken is over Munro verbaasde mij in het begin. Maar ondertussen kan ik haar verhalen ook naar waarde schatten. Het zijn meer dan vrouwenboeken, Munro weet een bepaalde sfeer te scheppen in haar verhalen. Haar vrouwelijke personages zijn steeds sterke vrouwen, maar op een subtiele manier. Rond Kerst was ik absoluut geen fan van haar werk, maar een paar maanden later mag je mij gerust een liefhebber noemen.

Munro, A. (2012) De droom van mijn moeder. Breda: De Geus.
Munro, A. (2014) De manen van Jupiter. Breda: De Geus.
Munro, A. (2013) .Lief leven. Breda: De Geus.
De Haes, J. (2013, 29 januari)  Lief leven – Alice Munro. Geraadpleegd op 17 oktober 2014 via www.cobra.be .
Mathys, K. (2014, 11 juli) Dromen van grootser. De Standaard. Geraadpleegd op 2 januari 2015 via https://zoeken.antwerpen.bibliotheek.be/krantenarchief
Six, R. (2013, 2 januari) Lief leven. Knack. Geraadpleegd op 2 januari 2015 via https://www.gopress.be