Bioscoopbezoek The imitation game
The Imitation Game vertelt het waargebeurde levensverhaal van Alan Turing, een Brits wiskundige die tijdens Wereldoorlog II voor de Britten werkte. In het grootste geheim probeerde hij samen met zijn team om de Duitse code te breken. Omdat het met pen en papier zoveel tijd in beslag nam, ontwikkelde Turing een machine die kon concurreren met de Duitse Enigma. Er wordt wel eens gezegd dat de oorlog hierdoor verkort is met enkele jaren en Turings team zo duizenden soldatenlevens heeft gered.
Deze activiteiten tijdens Wereldoorlog waren nieuw voor mij. Ik had wel eens van het Duitse Enigma gehoord en ik vermoedde wel dat de Britten mensen in dienst hadden om die code te breken, maar ik had geen idee op welke manier dit gebeurde. Hoewel ik de laatste jaren veel over Wereldoorlog II heb gelezen, was de naam Turing mij totaal onbekend. Ik vind het erg opvallend en jammer dat een man die toch zo’n grote doorbraak heeft gecreëerd onbekend is gebleven. Waarom dat zo is, wordt pas aan het einde van de film duidelijk.
In het begin van de film was ik geïntegreerd door de manier waarop Turing te werk ging en de tegenstand die hij ondervond binnen zijn team. Daarna was ik vertederd omdat zijn teamleden toch partij voor hem kozen. Hoewel ze het moeilijk hebben met zijn manier van werken, zien de andere teamleden toch in dat zijn werkwijze de enige manier is om de code te kunnen kraken. Maar op het einde van de film was ik totaal verbijsterd over de manier waarop er in de jaren 50 werd omgegaan met homoseksuelen. Dat homoseksualiteit toen tot rechtszaken en gevangenisstraffen kon leiden daar was ik me niet van bewust. Omdat Turing een gevangenisstraf wilde ontlopen zodat hij verder onderzoek kon doen, koos hij voor chemische castratie.
Als homoseksueel moest Turing in die tijd een verdoken leven leiden, of gewoon niet toegeven aan zijn instincten. In de film heeft hij een tijdje een relatie met collega Joan Clarke, de enige vrouw die ook crypto-analiste is. Ze verloven zich zelf, maar na een tijdje bekend hij dat hij meer gevoelens heeft voor mannen. Joans reactie daarop verbaasde me erg, dat vond ze geen probleem en ze wou met de verloving doorgaan. Voor mij toont dit dat een huwelijk in de jaren 40 niet zo zeer om liefde draaide, maar eerder een soort sociale overeenkomst was. Als kind van de jaren 80 kan ik dat moeilijk begrijpen en verwacht ik meer van een huwelijk.
De film legt zijn focus op die oorlogsjaren al zijn er ook flashbacks naar Turings schooltijd en beelen uit de periode van zijn arrestatie. Alan Turing geeft zijn codeermachine de naam Christopher en door de flashbacks komt de kijker te weten waarom dat is. In zijn tienerjaren had Turing een hechte vriendschap met klasgenoot Christopher. Via die flashbacks ziet de kijker de genegenheid die Turing voor zijn vriend voelt en wordt duidelijk dat die Christopher misschien wel Turings eerste liefde is.
Op een bepaald moment wordt de Duitse code gebroken en ontdekt het team dat er een volledige handelsvloot zal worden aangevallen door Duitse onderzeeërs. Turing beslist om deze informatie niet door te geven aan de militaire staf omdat het de Duitsers zo duidelijk zou worden dat de code is gebroken. Hierdoor zouden de Duitsers hun code veranderen en moest het team weer van vooraf aan beginnen. Dit leidt ethische vragen, want kunnen ze wel beslissen over mensenlevens? Geven ze de informatie door, dan kunnen er honderden mensen op de schepen gered worden. Houden ze de informatie voor zichzelf, dan kunnen ze op andere manieren de Duitsers tegenwerken en zo de oorlog winnen. Dit is een erg sterke scène in de film.
The Imitation Game is een Brits kostuumdrama en dat zie je in elk aspect van de film. Het taalgebruik past bij de tijd en ook de kostumering is volledig uit de jaren 40. Toch is het meer dan slechts een geschiedenislesje. De film werpt zijn licht op een aantal interessante onderwerpen, zoals de rol van de vrouw, homoseksualiteit en morele kwesties. Het is een aanrader die terecht voor de Oscars geselecteerd was.
Tyldum, M. (Regisseur). (2014) The imitation game [Motion Picture]. Verenigde Staten: Black Bear Pictures.